Przewlekła niewydolność żylna potocznie nazywana żylakami, to problem dotykający coraz częściej także młodych ludzi. Skłonność do powstawania żylaków jest uwarunkowana genetycznie, ale może się również do tego przyczynić niezdrowy tryb życia. Jak zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia i co zrobić, gdy już się pojawią?
Jak powstają żylaki?
Przewlekła niewydolność żylna, to najczęściej problem dotyczący kończyn dolnych. Żylaki tworzą się w wyniku poszerzania, a następnie deformacji naczyń krwionośnych. Dochodzi do tego przez osłabienie błon mięśniowych kończyn dolnych, czyli zastawek. Wówczas wymiana krwi w żyłach jest utrudniona i wzrasta jej ciśnienie. W konsekwencji dochodzi do zastoju krwi, co powoduje rozciąganie się ściany naczyń i pojawienia się widocznych żylaków.
Czynnik ryzyka – co sprzyja żylakom?
Przede wszystkim czynnikiem powodującym powstawanie żylaków są uwarunkowania genetyczne, ale do osłabienia kondycji żył mogą się również przyczynić:
- brak ruchu,
- otyłość,
- długotrwałe stanie, bądź siedzący tryb życia,
- nieprawidłowa dieta,
- palenie tytoniu,
- nadużywanie alkoholu,
- chodzenie w butach na wysokich obcasach (zwłaszcza w ciąży),
- hormonalna terapia zastępcza oraz doustna antykoncepcja,
- częste, gorące kąpiele i nadużywanie sauny,
- zakrzepica żylna.
Żylaki – diagnostyka
Podstawą diagnostyki żylaków jest USG Doppler, czyli nieinwazyjne badanie ultrasonograficzne, które pozwala na sprawdzenie przepływu krwi w żyłach. Więcej o USG dopplerowskim przeczytasz w artykule: „USG Doppler tętnic i żył – wskazania i przebieg”.
W celu zakwalifikowania pacjenta do operacyjnego leczenia żylaków czasem wykonuje się również badania laboratoryjne: morfologię krwi, czas krzepnięcia, stężenie sodu i potasu. Nie zawsze jest to konieczne, o wykonaniu badań decyduje lekarz.
Leczenie żylaków
W początkowej fazie choroby stosuje się metody, które mają opóźnić jej rozwój i łagodzić objawy. Są to m.in.:
- specjalne pończochy uciskowe,
- odpowiednia gimnastyka nóg,
- leki zawierające diosminę, hesperydynę, escynę oraz witaminę C, które uszczelniają naczynia krwionośne, wspomagają mikrokrążenie żylne i zmniejszają dolegliwości bólowe.
Jednak jedynym skutecznym sposobem na pozbycie się żylaków jest ich usunięcie.
Metody usuwania żylaków
Rozwój medycyny spowodował, że metod na usuwanie żylaków jest coraz więcej. Niekoniecznie musi być to operacja chirurgiczna w pełnej narkozie. Zabiegi usuwania żylaków wykonywane są różnymi nowoczesnymi metodami, dzięki którym na nogach nie powstają krwiaki, ani blizny, a pacjenci szybko wracają do normalnej aktywności.
Wśród metod usuwania żylaków znajdują się:
- skleroterapia, inaczej obliteracja (światło żyły zamykane jest przez wstrzyknięcie do niej środka chemicznego),
- kriostripping (żyłę doprowadza się do martwicy przez jej zamrożenie),
- EVLT (laserowe usuwanie żylaków),
- EVRF (usuwanie żylaków za pomocą fal radiowych),
- SVZ (usuwanie żylaków za pomocą pary wodnej),
- metoda Mullera, w której żylaki usuwane są za pomocą haczyków.
Wszystkie te metody są mało inwazyjne i całkowicie bezpieczne, a do powikłań dochodzi niezwykle rzadko.
Profilaktyka żylaków – jak zapobiegać ich powstawaniu?
Aby zmniejszyć ryzyko powstania żylaków, warto przede wszystkim zadbać o odpowiedni tryb życia, między innymi:
- wprowadzić do niego więcej aktywności fizycznej,
- zmienić dietę na zdrowszą,
- rzucić palenie,
- dbać o zachowanie odpowiedniej wagi.
Na występowanie żylaków wpływa również siedzący, bądź stojący tryb pracy, w tym wypadku ciężko o zmianę, ale można zastosować się do kilku zaleceń. Jednym z nich jest rezygnacja z zakładania nogi na nogę podczas siedzenia, a także ubierania obcisłej bielizny, czy spodni. Poza tym, podczas długotrwałego stania warto przestępować co jakiś czas z nogi na nogę lub wykonywać przysiady. Pomocne będzie również odpowiednio dobrane obuwie – dobrze dopasowane buty wspierają właściwe ułożenie stopy i pozwalają na swobodne poruszanie palcami.