Choroby układu krążenia są jedną z najczęstszych przyczyn zgonòw w Polsce. Czy można temu zapobiec?  Wiele przeprowadzonych badań potwierdza, że zmiana nawykòw żywieniowych, trybu życia oraz regularne badania pomogą zminimalizować ryzyko występowania wielu schorzeń oraz przedwczesnych zgonòw. 

Dieta a choroby serca

Kluczem do zdrowego układu sercowo - naczyniowego jest zrównoważona dieta. Jadłospis powinien być na tyle urozmaicony, aby dziennie dostarczyć organizmowi wszystkich niezbędnych witamin i minerałów. Najzdrowszym wariantem żywieniowym jest zalecana przez specjalistów dieta śródziemnomorska, której skuteczność potwierdzona została badaniami. Przeprowadzone metaanalizy dowiodły, że im więcej elementów diety śródziemnomorskiej zostanie wprowadzonych do codziennego menu, tym mniejsze jest  ryzyko zdarzeń sercowo - naczyniowych oraz zgonów. Zgodnie z jej zasadami  do żywienia włącza się dużo warzyw i owoców, których dobowe spożycie powinno wynosić po 200 g, rośliny strączkowe, a także obfitujące w błonnik, pełnoziarniste pieczywo.

  Jednak kluczowym elementem tej diety, wpływającym w największym stopniu pozytywnie na funkcjonowanie układu sercowo - naczyniowego są bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe ryby oraz oliwa z oliwek. Jest to dieta pełna wartościowych składników takich jak wyżej wspomniany błonnik, który znacznie obniża poziom cholesterolu, trójglicerydów, a także wpływa na obniżenie wartości skurczowego ciśnienia krwi oraz poziomu glukozy. Dobowe spożycie włóknika powinno wynosić 30-45 g.

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (PUFA), w tym także omega - 3 obecne w oliwie z oliwek, wspomagają funkcjonowanie serca,  pomagają utrzymać prawidłowy poziom stężenia cholesterolu oraz ciśnienie tętnicze w normie. Warto pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu, dostarczając mu co najmniej 1,5 l wody dziennie. Według przeprowadzonych badań u osób, które prowadzą urozmaiconą dietę nie ma potrzeby suplementacji witaminami i minerałami. 

Dieta na zdrowe serce - czego unikać

  Nie ulega wątpliwości, że największym wrogiem serca jest wysoko przetworzona żywność, uboga w składniki odżywcze, zawierające dużo cukru. Czego jeszcze, zatem należy unikać, aby cieszyć się zdrowym sercem? Według wytycznych towarzystwa kardiologicznego trzeba ograniczyć spożywanie trans- nienasyconych kwasów tłuszczowych, które powodują wzrost stężenia cholesterolu LDL, zwiększają ryzyko rozwoju chorób sercowo - naczyniowego, oraz cukrzycy. 

  Konieczna jest redukcja spożycia alkoholu u mężczyzn do 20 g/ na dobę, a u kobiet do 10g/ na dobę, gdyż alkohol może powodować zwiększenie częstości akcji serca, a także wzrost ciśnienia krwi. Regularne nadużywanie alkoholu może prowadzić do arytmii nadkomorowej oraz kardiomiopatii rozstrzeniowej ,spowodowanej skutkami toksycznym wpływem toksyczności alkoholu dla komórek mięśnia serca, osłabia zdolność lewej komory do skurczów, czego wynikiem jest niewydolność serca.  

Należy również zmniejszyć spożycie soli, które według ekspertów, powinno wynosić mniej niż 5g w ciągu doby, ponieważ sól uszkadza nerki i naczynia krwionośne, prowadząc do wzrostu ciśnienia krwi.Warto unikać podaży tłuszczów zwierzęcych, zwłaszcza czerwonego mięsa.  

Aktywność fizyczna a serce

  Siedzący tryb życia powoduje spadek wysycenia krwi tlenem oraz zmniejszenie objętości wyrzutowej serca, a co z tym idzie sprzyja rozwojowi nadciśnienia, miażdżycy, czy zakrzepicy żył głębokich. Natomiast wysiłek fizyczny wpływa bardzo korzystnie na układ krwionośny, jednak częstotliwość, czas oraz intensywność aktywności fizycznej powinna zostać dostosowana do wieku i wydolności organizmu, gdyż nadmierny wysiłek może prowadzić do powikłań kardiologicznych nawet u pozornie zdrowego człowieka. Dlatego przed rozpoczęciem intensywnych treningów zaleca się wizytę u lekarza w celu przeprowadzenia badania podmiotowego i przedmiotowego, a także pomiaru ciśnienia krwi, wskazane jest również wykonanie EKG spoczynkowego i porównanie wyniku z zapisem EKG podczas próby wysiłkowej. Badania te będą niezwykle pomocne przy ustalaniu planu treningowego uwzględniając indywidualne możliwości danej osoby.

Wpływ sportu na serce

  Regularne uprawianie sportu zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia, pomaga utrzymać ciśnienie krwi w normie, a także optymalny poziom cholesterolu. Ponadto regularne treningi wspomagają krążenie krwi, gdyż podczas wykonywania ćwiczeń wzrasta czynność serca, zwiększając przepływ krwi przez mięśnie szkieletowe, skórę i serce dostarczając tlen  oraz substancje odżywcze do narządów. Najkorzystniej na serce wpływa trening cardio,do którego zalicza się m.in chód na bieżni, taniec, jazdę na rowerze czy bieganie. Odradza się jednak wykonywania ćwiczeń statycznych i izometrycznych, ponieważ mogą powodować arytmię  przerost mięśnia sercowego lub nadciśnienie tętnicze.

  Aby utrzymać serce w dobrej kondycji na długie lata, warto działać kompleksowo stosując zbilansowaną, różnorodną dietę oraz odpowiednio dobrany plan treningowy, a także pamiętać o okresowej kontroli stanu zdrowia u lekarza oraz badaniach kardiologicznych